Plezierige doemdag tegemoet

Jonas Jonasson ken je wellicht van zijn grappige en gesmaakte debuut De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween. Met De profeet en de idioot slaagt Jonasson er voor de zesde keer in om een bijzonder grappig boek af te leveren. Angélique de Kroon zorgde voor een geslaagde vertaling.

Nazomer 2011. Petra is een astrofysicus die na een zeer lange en complexe berekening het tijdstip berekend heeft dat de wereld zal vergaan en dat blijkt over minder dan twee weken. Door een toevallig voorval ontmoet zij Johan, een niet erg intelligente, maar sympathieke man in een camper. Samen met de kwieke 75-jarige Agnes die rijk geworden is via Instagram, trekken zij richting Rome waar ze nog een eitje te pellen hebben met Johans broer. Dat moet uiteraard gebeuren voor de wereld vergaat, dus er is haast bij, maar niets loopt zoals verwacht.

De humor die het handelsmerk is van de auteur, uit zich op vele vlakken. Regelmatig laat de gebruikte taal de lezer glimlachen. Zo zegt Agnes ‘dat ze er desnoods mee kon instemmen dat de wereld binnen een paar dagen zou vergaan (…) Maar om die reden hoefden ze die toch niet van tevoren al af te breken.’ Ook slaagt de auteur erin om zelfs de boekdelen en de hoofdstukken daarbinnen grappige titels te geven.

De knotsgekke manier waarop Johan en president Obama elkaar leren kennen tijdens een ambassadeursborrel is hilarisch en kan qua dialogen zo in film omgezet worden. Toch is de humor niet altijd absurd of surrealistisch. Zo is er een scène die zich afspeelt op een buitengewone zitting van de Vergadering van de Afrikaanse Unie, waar Obama en Ban Ki-moon waarnemer en eregast zijn. De agenda gaat over de wereldwijde financiële crisis, de onrust in Libië ‘en het milieu (omdat de Vergadering wist dat de Amerikaan en de Zuid-Koreaan hier graag over spraken)’. Op zulke momenten zit er een extra laag in de humor. Het is immers begrijpelijk dat armere landen niet altijd de tijd, energie en middelen kunnen missen om het -misschien in hun ogen alwéér- over de klimaatopwarming te hebben.

De vele leuke wendingen zorgen dat de lezer geboeid blijft. Zo is er een Speciaal agent die vastberaden is een oude vrouw op te pakken voor betrekkelijk kleinschalige fraude, wat allerlei interessante gevolgen veroorzaakt. De plottwists brengen je de hele wereld rond, zonder dat het gaat vervelen. Hoewel de situatie regelmatig surrealistisch is, zijn de personages zo sympathiek – of heerlijk antipathiek- en is de sfeer zo goed neergezet, dat je overal met plezier in meegaat.

De schrijver slaagt erin om zijn personages heel trefzeker neer te zetten aan de hand van hun typische kleine kantjes of gedragingen. ‘Terwijl Petra haar best deed om met haar frustraties om te gaan, ging Agnes zitten en probeerde te begrijpen hoe Bvlgari en haar gekrenkte sponsors dit voor elkaar hadden gekregen. Al die tijd was Johan gewoon Johan.’ Het is zo’n rake typering van de drie belangrijkste karakters: de heetgebakerde Petra, de analytische en kalme Agnes en Johan die onder alle omstandigheden zichzelf blijft.

Met het scala aan kleurrijke personages valt alleszins altijd wat te beleven in dit boek. De Russische maffia, de Vory, komt voorbij, evenals een corrupte president, de acteur George Clooney - of misschien toch niet en vele anderen.

Jonas Jonasson toont zich een meester in humor in zijn boeken zonder ooit flauw te worden. Na verschillende grappige boeken is dat talent duidelijk nog niet opgedroogd. Het boek is verfrissend, verveelt nooit en laat de lezer zonder angst voor doemdag achter.