Autobiografische fictie met een vleugje magisch realisme

In augustus 2020 verscheen Dondersteen, het nieuwste boek van Johan De Boose.

Daarin gaat de schrijver op reis door het Midwesten van Amerika met een dubbele missie: hij wil het graf bezoeken van zijn zwager en vriend Gary in Colorado en van daaruit wil hij doorreizen naar de Canyons in Utah, waar hij zijn vader een laatste eer wil bewijzen met een voettocht naar de plek waar de ontstaansgeschiedenis van de wereld valt af te lezen in de ruige natuur.

Het relaas van deze reis, die De Boose helemaal alleen maakte, wordt afgewisseld met flashbacks naar zijn jeugd. In het hoofdstuk “Nocturne” ontmoet de schrijver zijn vader over de grenzen van tijd en ruimte heen. Fata morgana en magisch realisme zijn Johan De Boose niet vreemd. Het zijn heerlijke magisch-realistische scènes waarin zijn vader hem vanuit zijn werkkamer meeneemt, onder meer naar het binnenste van de aarde en naar de top van de Matterhorn.

Het bijzondere hieraan is, dat vader De Boose nooit op reis ging, maar de wereld kende en verkende zonder zijn werkkamer te verlaten. Hij reisde enkel in zijn hoofd en was een amateurwetenschapper die stenen en zand uit de hele wereld liet meebrengen, die hij dan verzamelde en inventariseerde. Hij had álle exemplaren van National Geographic niet enkel in zijn bezit, maar had ze ook allemaal gelezen. Hij was een perfectionist tot op het maniakale af en extreem introvert. En als Robert de Boose niet bij zijn collectie stenen zat, was hij bezig in zijn tuin vol uitgekiende flora, of hij bestudeerde de sterren. Hij had ook de familiegeschiedenis te boek gesteld, geïllustreerd met foto’s in wel 40 fotoalbums. Kortom, “lummelen” stond niet in zijn woordenboek. Als je “kennis” wil verzamelen, heb je immers nooit gedaan.

In een interview zegt de auteur over het thema van dit boek: “ik reis mijn vader achterna naar waar hij nooit is geweest.” En waarom hij dan dit thema heeft gecombineerd met het afscheid van zijn “warme zwager” Gary? Deze was het tegenovergestelde van de vaderfiguur, hij was ook de beste vriend van de auteur, zijn drinkebroer (en De Boose was voor Gary zijn enige vriend). Zijn vader en zijn zwager hadden niets met elkaar gemeen, behalve dan hun band met hem.

Voor de schrijver betrof het in beide gevallen een zelfde afscheid, een warm omgaan met verlies en het ophalen van herinneringen aan twee dierbare overledenen tijdens een en dezelfde reis. Een zoektocht naar antwoorden op vragen, antwoorden die er niet altijd hoeven te zijn, of die zich uiten in parabelvorm. Dichterlijk beschreven.

De herinneringen aan zijn thuis, aan zijn ouderlijk huis en de roadnovel lopen vlot in elkaar over. Net zoals de persoonlijke mijmeringen en de beschrijvingen van de adembenemende natuur in het chaotische, onherbergzame Moab (Utah) elkaar naadloos afwisselen.

Het boek is geïllustreerd met foto’s uit de privécollectie van de familie De Boose, wat het nét dat tikkeltje meerwaarde geeft. De zwart-wit foto’s contrasteren mooi met de kleurrijke taal waarin Dondersteen geschreven is.

De titel

Het woord dondersteen kennen we (vooral in Nederland) als benaming voor een deugniet, een stoute jongen, maar De Boose gebruikt het ook in de betekenis van fulguriet (een samensmelting van zandkorrels na een blikseminslag), ook wel bliksemsteen genoemd. Zijn vader bezat zo’n steen. En hij had ook zo’n jongen.