21.4.21/10b

'...want u zult zien dat de natuur/ Bevrijd van hoogmoedig meesters/ Zich zal verheffen, en rijkelijk vrucht zal dragen/ Zonder de last der Goden...

Met zijn mengeling van intellectuele helderheid en morele pathos was Lucretius misschien wel de meest directe voorloper van de radicale Verlichting. Als hij aan Holbachs tafel plaats had kunnen nemen, had hij bijna meteen aan de gesprekken daar kunnen deelnemen, want hij was vertrouwd met de voornaamste thema's, die immers terug te voeren waren op zijn grote gedicht. Diderot was een vurig bewonderaar van Lucretius, al noemt hij hem in zijn brieven maar heel af en toe, en 'La rêve d'Alembert' en een latere roman, Jacques le fataliste, zijn door Lucretius geïnspireerd. Maar vooral Holbach voelde zich volledig thuis bij het harde materialisme en de kritische moraal van 'De rerum natura' getuigt. Het is karakteristiek voor zijn bescheidenheid dat hij van zijn belangrijkste werk, Le système de la nature, in 1764 uitgegeven in Amsterdam, een hommage maakte aan zijn intellectuele voorloper.' (p221-222)

In 2007 kwam, na een seminar, een jongen van veertien of vijftien jaar op Philipp Blom af. Hij wilde alles weten over Diderot, Holbach en de Radicale Verlichting. Het antwoord dat de jongen zocht, kon hij hem op dat moment niet geven. En zo ontstond 'Het verdorven genootschap', Philipp Blom zijn zoektocht en poging dat antwoord alsnog te geven.

'Ik draag dit boek op aan hem, en aan al zijn leeftijdsgenoten die nieuwsgierig genoeg zijn om vraagtekens te zetten bij wie we zijn, en moedig genoeg om zich een voorstelling te vormen van wie we zouden kunnen worden.'

En wat mogen we blij zijn, die Colombiaanse puber dankbaar zijn, dat hij Philipp Blom heeft uitgedaagd de stem, die al al te lang door kakofonie overstemd wordt, in de marge geduwd door 'Rousseaus cultus van sentiment en geseculariseerde zelfhaat, Voltaires wereldse cynisme en het Verlichte hedonisme dat in de rue Royale opgeld deed', uit de donker te halen, in het licht te plaatsen. Om vergeten, fel overwoekerde paden naar verlichting terug vrij te maken.

'Blom beschrijft de spetterende levens van echte intellectuelen, waarbij het moeizame gebazel van mensen met meningen van tegenwoordig schril afsteekt. 'Het verdorven genootschap': een fascinerend en stimulerend boek. Erudiet en fris. ******' (De Standaard der Letteren)