Daar waar je thuis is
In Thuishaven verhuist een naamloze vrouw naar een naamloos stadje nabij de zee. Ze heeft haar man verlaten en haar dochter heeft haar verlaten om spannendere oorden op te zoeken. Om geld te verdienen werkt ze in het café van haar broer, die in hetzelfde dorp woont in een groot huis waarvan hij maar twee kamers gebruikt. Na een barre winter krijgt ze er een buurvrouw bij, Mimi, wiens broer Arild een boer in het dorp is. Bladzijde voor bladzijde kruipt de vrouw zo het dorpsleven in. Ze lijkt zich eerst op afstand te houden, maar wordt dan toch meegenomen door alle andere hoofdpersonages om misschien - heel misschien - een thuishaven te krijgen in het dorp.
Dit is een traag boek, vol kleine details die je denkt te kunnen vastknopen, maar die zoveel interpretatieruimte hebben om toch nog totaal iets anders te kunnen betekenen dan je initieel dacht. Ondanks dat het een kort boekje is, leest het langzaam, maar daarom niet minder aangenaam. Erg herkenbare scènes zijn afgewisseld met fantastische passages die je bijna niet voor waar kan aannemen (bv. een vrouw die opgepikt wordt door een goochelaar in een tankstation) en de manier waarop Hermann haar personages tegen elkaar laat spreken komt heel vaak vervreemdend over. Toch werkt het, toch is het verhaal erg geloofwaardig en heeft het een diepgang die je aan het einde doet twijfelen over haar hele opzet. Wat is waar en wat niet, wat is juist herinnerd en wat is fout herinnerd, wat is echt en wat niet, zijn vragen die je de hele tijd het geweer van schouder doen veranderen en waar je geen conclusie uit kan trekken. Uiteindelijk blijkt dat we als mens denken onszelf op te kunnen bouwen uit wat we meegemaakt hebben, maar we weten nooit zeker of dat waar is. Onze herinnering is even vluchtig als een ster: hij lijkt eeuwig en onveranderlijk, maar is eigenlijk dood. Onbestaande.
Thuishaven is een heel intelligent boek over herinnering en identiteit dat stof tot nadenken geeft zonder dat je duidelijk te willen doen. Terwijl je denkt te lezen over een kabbelend leventje, blijkt het boek je existentiële vragen te doen stellen en geeft het je inzicht in de moeilijkste passages van een mensenleven, zonder te willen psychologiseren, uit te leggen of alwetend te zijn. Dat is een kunst: iets als makkelijk te doen lijken wat eigenlijk erg moeilijk is en die kunst heeft Hermann onder de knie.
