Een innovatieve verhalenbundel

De debuutroman van Anna van der Kruis is geen klassiek werk, geen doorlopend verhaal, maar een serie van korte portretten en situaties, telkens over andere (meestal anonieme) personages. Sommige hoofdstukjes bestaan uit slechts enkele zinnen.

Eenmaal je als lezer hebt aanvaard dat het herkennen van een situatie of persoon uit een voorgaand hoofdstuk, niet noodzakelijk betekent dat er een verhaallijn - een soort rode draad - zit aan te komen, is dit boek best te genieten. Soms heeft de herkenning betrekking op een zelfde situatie (uit een vorig hoofdstuk) die dan vanuit een ander perspectief wordt beschreven.

De lezer wordt voyeur in het leven en de problemen van verschillende personages. Het deed me aan sociale media denken, waar mensen korte stukjes van hun leven prijs geven of een probleem aankaarten waar ze mee zitten. En die korte fragmenten bestaan op zichzelf, behoeven geen vervolg of oplossing. Maar het blijft wel hangen want doorgaans gaat het over sombere gedachten en gevoelens, over depressie of zelfs suïcide.

Ook de titel doet me aan sociale media denken: 821 volgers of Facebook vrienden? 821 mensen van wie je af en toe iets leest, met wie je op jouw beurt iets over je eigen (gevoels)leven deelt? 821 mensen die er voor jou toe doen.

Heb ik het verkeerd voor als ik de indruk heb dat de auteur haar hart wil luchten over diverse situaties en ze verkiest dit in een roman te doen, liever dan op sociale media? Al was het maar om het spuien van vervelende reacties te vermijden. Dit kan ook een vorm van ventileren zijn. Want ook wie het moeilijk heeft, is de moeite waard en kan “ertoe doen”. Maar moet je er dan ook als lezer iets mee doen?

Al moet ik hier onmiddellijk aan toevoegen dat het taalgebruik van Anna van der Kruis allerminst aan sociale media doet denken. Wat de taal en de stijl betreft, houdt de vergelijking met sociale media in geen geval stand. Taal is wat de verhalen tot één vloeiend en boeiend geheel maakt, heel toegankelijk en vlot geschreven.

De stijl is op zijn minst grensverleggend te noemen, experimenteel zelfs. En zoals bij alles wat baanbrekend is, zullen er even veel voor- als tegenstanders zijn van dit genre.

Omwille van het innovatieve, werd “821 mensen die er ook toe doen” terecht genomineerd voor de Bronzen Uil 2022.