Meeslepende historiek

Italië, het land blijft mij begeesteren, niet alleen omwille van zijn fantastische keuken, cultuur en natuur maar ook door zijn geschiedenis. Een geschiedenis die willens nillens verbonden is met de Europese geschiedenis en de wereldgeschiedenis. Raffaella Romagnola verweeft die geschiedenis grandioos in het verhaal van twee fictieve personages, vriendinnen Giula en Anita in de plaats Borgo di Dentro dat geografisch deel uitmaakt van Ovada, Piemonte. Het is geen aangename geschiedenis want het toont eens te meer de strijd tussen bikkelharde armoede en leven in rijkdom vervreemd van het leven rondom zich.

Het boek bestrijkt een periode van vijfenveertig jaar en verhaalt via herinneringen het verloop van twee families, ‘De familie Leone’ en ‘de families Masca, Manfredi en Dubois.’ Met een veelheid aan personages is het goed dat dit verhaal is opgedeeld in drie delen waar telkens de stambomen van de families aangepast vooraf gaan. Fijn, ik greep er tijdens het lezen regelmatig naar terug om al die personages te kunnen kaderen.

Het is Giula die na 45 jaar in de Amerika te hebben geleefd terugkeert naar haar geboortedorp. Waarom wordt pas duidelijk naar het eind van dit epos. Zij groeide daar samen met haar hartsvriendin Anita op. Hun jonge leven was niet gemakkelijk, armoede en hard werken als arbeiders in de zijdespinnerij, een uitzichtloos leven. Door een emotionele opdoffer besluit Giula met het weinige geld dat ze heeft opgespaard voor haar later huwelijk hals over kop en onvoorbereid, hoe kon ze anders geboren voor de armoede en nooit uit haar dorp weggeweest, te vluchten. Na een bewogen reis belandt ze in Amerika waar zij een respectabel leven opbouwt. Ondertussen blijft Anita niet wetende wat zij er moet van denken achter in de armoede van agrarisch Italië, en wordt meegesleurd in het verwoeste Europa en de gevolgschade van de wereldoorlog. De waanzin van het fascisme viert hoogtij in Italië.

Hun beide levens worden realistisch via herinneringen en flashbacks gereconstrueerd waarbij het verschil tussen deze twee werelden hard aankomt. De levenslijn van Anita pakte mij behoorlijk omdat je via de talloze nakomelingen en familieleden eens te meer beseft dat de vicieuze cirkel van de armoede geen fabeltje is. Hun strijd als partizanen tegen het onrecht en machtsvertoon van de zwarthemden maakt ze groot en waardig in schril contrast met de meeloperij van de gegoede burgerij die opportuun naar de andere kant kijkt. Je krijgt een stuk geschiedenis, een zwarte pagina in onze historie doorweven met mooie mensen in de harde realiteit, waar hardvochtigheid en winstbejag zoals steeds aanwezig is maar waar ook plaats is voor vriendschap en liefde.

Een verloren vriendin bespeelt met prachtige personages en karakters het geweten van de lezer en laat je niet emotieloos achter.

Jan Stevens

Alle info over dit boek vind je via http://www.boekensite.gent/node/4068