Suzannes oorlog doet je stilstaan bij de urgentie van verzetswerk
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn meer dan 15.000 Belgische verzetsstrijders gedood door de nazi’s. De meesten verhalen zijn vergeten.
Inge Sierens heeft met Suzannes oorlog alvast enkele verzetshelden een naam gegeven.
De Gentse communist Carlo Van Meurs was de sterke man van de Revolutionaire Volksjeugd. In 1942 werd hij gearresteerd. Na zes maanden gevangenis in Gent werd hij overgebracht naar het concentratiekamp van Bochum waar hij veroordeeld werd. Een jaar later werd hij geëxecuteerd. Hij was toen 25. Zes schamele, in potlood geschreven, briefjes zijn het enige wat zijn zus Suzanne nog rest. Het is aan de hand van deze briefjes dat Inge Sierens het verhaal van Carlo Van Meurs reconstrueert.
Inge Sierens vertelt hoe Suzanne samen met twee vriendinnen een belangrijke rol in het verzet speelden. Dit deden ze door informatie en pamfletten door te spelen. In het begin van de oorlog voelden ze zich relatief veilig omdat er een pact was tussen de Duitsers en de Russen. Ze dachten als communisten hiervan te kunnen genieten en doken niet onder. Dat veranderde toen het pact uit elkaar spatte.
De drie vrouwen werden persoonlijk geconfronteerd met het verlies van een geliefde. In steenkolenduits troostten ze elkaar met ‘Gegoben ist gegoben’. Maar ze bleven hopen. Tevergeefs. Na de oorlog werden ze op de hoogte gebracht van de dood van hun mannen en was er geen enkele ruimte meer voor dat flauwe zinnetje. Ze hulden zich in krampachtig stilzwijgen en begonnen aan een nieuw leven.
Tegen de achtergrond van het verzetsverhaal woedt voor Suzanne nog een andere oorlog, een oorlog die zich een kleine 40 jaar later afspeelt en waarbij Suzanne terug een man moet ‘afgeven’. Deze keer gaat het over haar scheiding van Richard, de man met wie ze gedurende 30 jaar goede en kwade dagen gekend heeft. Ook deze oorlog verteert ze moeilijk. Doordat in die tijd een studente om een interview over verzetswerk komt vragen wordt het ingeslapen verdriet om haar broer weer wakker gemaakt. Mannen geef je af, terugkrijgen is iets anders, beseft Suzanne. Ze geraakt helemaal overmand door verdriet.
Verdriet heeft alles geleerd van water.
Het hoopt zich nergens op, loopt buiten de oevers en vult alle gaten.
Inge Sierens verweeft zowel de twee verhalen als het interview met elkaar en kiest hiermee niet de gemakkelijkste weg. Niettegenstaande het geheel soms een beetje gekunsteld aandoet blijft het toch boeien. Dat het verhaal zich in het herkenbare Gent (en gedeeltelijk in Parijs) afspeelt draagt daar ook toe bij.
Voor het verzetsverhaal baseerde de auteur zich op informatie uit het rijksarchief en op andere documenten. Toch schrijft Inge Sierens in haar nawoord dat het verhaal van Suzanne een roman is. Niettegenstaande het fictieve karakter maakt Suzannes oorlog heel duidelijk dat vrijheid een verworven recht is. Verworven door inspanningen en risico’s. Het boek doet je bovendien stilstaan bij de urgentie van verzetswerk. Meer dan ooit is dit nodig als we onze vrijheid willen bewaren!
Nota:
- Als eerbetoon aan haar verzetswerk kreeg Suzanne Van Meurs in Oostakker een straatnaam.
- Het was op een van de interessante verzetswandelingen van Walkotopia dat ik attent gemaakt werd op het boek Suzannes oorlog. Dank hiervoor aan Leentje Van Hoorde!
