Wereldoorlog 1, over 'gewone' mensen

Het verhaal speelt zich af op verschillende niveaus, in verschillende landen. De oorlog is de rode draad die alles aan elkaar lijmt. We krijgen een beeld van de geallieerden, van Engeland, Frankrijk en Duitsland, van Rusland waar de aanloop tot de revolutie langzaam vorm krijgt, van Amerika, het beloofde land voor gelukszoekers.

De romanfiguren helpen om de wereldoorlog vanuit verschillende gezichtspunten te beschrijven. We ontdekken Wales, een wereld zowel van mijnwerkers als van de high society, door te focussen op Edith en Billy. Edith wordt zwanger van Lord Fitzherbert maar wordt verstoten en in een huisje in Londen gedumpt. Ze weet zich te handhaven en te vechten voor vrouwen- en arbeidersrechten. Ze helpt Labour eindelijk een rol te spelen en wordt een van de eerste vrouwen in het parlement. Haar broer Billy, mijnwerker en soldaat, is een ideale figuur om de oorlog te beschrijven, zowel in Frankrijk als later in Rusland.

In Rusland staat Lev voor de kleine crimineel die door handig manoeuvreren in
Amerika belandt en allerlei louche zaken gebruikt om zijn voordeel te halen. Zijn broer Grigori helpt de Russische revolutie. En dan is er Walter, een Duitse spion in Engeland, die in het geheim trouwt met Maud, de adellijke zus van Fitz. Maar door de oorlog is die liefde taboe en ze belanden uiteindelijk in Duitsland in een armoedige situatie.

Het boek is een kanjer van een duizendtal bladzijden, maar het verveelt niet. Het is heel vloeiend en boeiend geschreven en beslist een aanrader voor wie van naaldje tot draadje wil weten hoe de oorlog tot stand kwam, evolueerde en uiteindelijk besloten werd. De eindeloze discussies, het getouwtrek, het verloop van de veldslagen … ze worden allemaal beschreven. Verder schetst de roman de maatschappij van toen: het grote onderscheid tussen de adel en het gewone volk, de armoede, de heel beperkte rol van de vrouw en het begin van de emancipatie, homoseksualiteit wordt heel eventjes aangeraakt … Het is een periode waarin vaste waarden aan het wankelen gaan en de hedendaagse maatschappij stilaan vorm krijgt.

De grens tussen fictie en realiteit is niet duidelijk te trekken: historische figuren worden naast romanfiguren geplaatst en ontmoeten mekaar. Het chronologische verloop wordt heel duidelijk beklemtoond: elk hoofdstuk heeft een datum.

Ook voor wie niet warm loopt voor oorlogsverhalen is dit toch een aanrader.