Een meeslepende roman over kunst, vriendschap en vrijheid

Jean-Baptiste Andrea won met Waak over haar de Prix Goncourt 2023, en het is meteen duidelijk waarom: dit is zo’n boek dat je vanaf de eerste pagina volledig in zijn wereld trekt. Het vertelt het indrukwekkende levensverhaal van Michelangelo ‘Mimo’ Vitaliani, een jongen met een uitzonderlijk talent voor beeldhouwkunst, die ondanks zijn bescheiden afkomst en fysieke beperking vastberaden zijn droom nastreeft.

Na de dood van zijn vader wordt Mimo ondergebracht bij zijn oom, een norse beeldhouwer die hem liever kwijt dan rijk is. In het dorp Pietra d’Alba ontmoet hij de eigenzinnige Viola, een meisje uit een adellijke familie dat door de dorpelingen wordt gemeden. Er doen wonderlijke verhalen over haar de ronde, maar voor Mimo is ze vooral een geestverwant. Ze sluiten een pact: zij zal hem helpen een groot kunstenaar te worden, hij zal haar helpen haar droom van vliegen waar te maken.

De roman neemt je mee naar de beeldhouwateliers van Rome en Firenze, waar Mimo’s talent hem uiteindelijk een plek oplevert tussen de grote meesters. Maar zijn pad is allesbehalve eenvoudig: tussen armoede en rijkdom, feesten en eenzaamheid, moet hij vechten voor zijn plaats in de kunstwereld. Ondertussen verandert Italië onder invloed van het opkomende fascisme, en Andrea verweeft subtiele verwijzingen naar de actualiteit in zijn verhaal.

Naast kunst en geschiedenis speelt ook de positie van vrouwen een belangrijke rol in de roman. Viola, ondanks haar adellijke afkomst, wordt door haar familie klein gehouden en moet telkens opnieuw haar eigen weg bevechten. Haar strijd voor vrijheid en zelfbeschikking geeft het boek een extra laag.

Andrea schrijft met een rijke, beeldende stijl die de lezer helemaal onderdompelt in het Italië van de 20e eeuw. Zijn personages zijn levendig en gelaagd, en de spanning blijft tot het einde voelbaar. Want waarom brengt Mimo zijn laatste jaren door in een klooster, zonder ooit monnik te worden? En wat is het geheim van de piëta, het beeldhouwwerk dat hij tot zijn dood bewaakt?

Met Waak over haar heeft Andrea een roman geschreven die even meeslepend als ontroerend is. Een aanrader voor liefhebbers van kunst, geschiedenis en grootse verhalen die je nog lang bijblijven:

'Ze stak me haar hand toe en ik pakte hem. Zomaar, waarmee we in één stap bodemloze afgronden van conventies, van klassentegenstellingen overbrugden. Viola stak me haar hand toe en ik pakte hem, een heldendaad waar niemand ooit over sprak, een stilzwijgende revolutie. Viola stak me haar hand toe en ik pakte hem, en precies op dat moment werd ik beeldhouwer. Ik was me natuurlijk niet bewust van de verandering. Maar op dat moment, van onze verbonden handpalmen in dat complot van onderhout en uilen, kreeg ik het voorgevoel dat er iets te beeldhouwen viel.'