Over (over)leven in erbarmelijke omstandigheden.

Gebaseerd op het ware verhaal van haar grootmoeder.

Het verhaal: In 1930 wordt een Tataars dorp binnengevallen door de communisten. Ook Zulajka wordt op transport gesteld naar Siberië, nadat haar man, die haar onderdrukte, is doodgeschoten. De erbarmelijke treinreis in de veewagon duurt een halfjaar, en uiteindelijk belanden enkelen op een stuk taiga waar ze zelf moeten zien te overleven. Zulajka weet zich staande te houden, dankzij een krankzinnige Duitse arts, die haar helpt bij de bevalling van haar zoon, en Ignatov, de moordenaar van haar man op wie ze verliefd wordt. Maar het is vooral haar eigen ontwikkeling die haar sterk maakt.

Over heropvoeding. Over (over)leven in erbarmelijke omstandigheden. Over proberen toch de eigenheid te behouden. Over onderdrukking. Over deportaties. Over willekeurig geweld. Over verschrikkingen en ontberingen. Over honger. Over verloren levens. Maar, ook over hoop. Over kansen creëren. Over veerkracht. Over solidariteit. Over liefde. Over emancipatie.

Hartverscheurend. Rauw. Maar tegelijk ook heel poëtisch en ontroerend. Meeslepend. Intrigerend. Indringend. Vanaf het begin word je geboeid. De ene vraag na de andere stelt zich, en op al die vragen wil je (uiteraard) een antwoord. Goed uitgewerkte hoofdpersonages. Een verhaal met heel veel diepgang.

Fenomenaal boek trouwens. Geschreven in een heldere en gebalde stijl. Zonder overbodige tierlantijnen. Mooie metaforen. Op geen enkel ogenblik wordt het verhaal overdreven sentimenteel. Mooie natuurbeelden. Veel knisperende sneeuw, sneeuwstormen, muren van sneeuw, vrieskou, snijdende wind... Je krijgt het er zelf (ijs)koud van. Moeiteloos kun je je inleven in de levensechte personages. Heel beeldend geschreven. Soms had ik het gevoel dat ik het was die daar in het heropvoedingskamp rondliep.

Een mooie rol in de roman is eveneens weggelegd voor de dieren in de taiga, de ritselende sparren en de steeds van kleurentint veranderende rivier.

Een boek vol uiterst interessante wetenswaardigheden over de periode van Stalins regime in de Sovjet Unie van de jaren '30 tot '50. Maar, vooral een boek je raakt diep in het hart. Met een verhelderend nawoord van vertaler Arthur Langeveld. Trouwens, hoedje af voor zijn uitmuntende vertaling.

Zo'n boek waar je, ondanks de rauwheid van sommige passages, na het omslaan van de laatste bladzijde spijt hebt dat het uit is. Héél graag gelezen.