Ode aan de natuur

Wat een prachtig boek! Niet een om snel tussendoor even te lezen, maar een pareltje om er je tijd voor te nemen en te genieten van de inhoud, de beschrijvingen en de diepgang. Je moet na elk hoofdstuk ook even wat schakelen voor je doorhebt over welke periode en nakomeling het gaat. Maar laat dat je zeker niet afschrikken want het is het waard.

Erfgrond gaat immers over een stuk grond, met bijhorende boerderij, Nevabacka genoemd, in de grensstreek van Zweden en Finland. De grond en de boerderij worden van generatie op generatie doorgegeven. Het boek start in de 17de eeuw wanneer de afgewaaide Zweedse soldaat Matts een stuk grond krijgt toegewezen in het beboste oosten van het rijk. Als hij hard werkt zal de aarde ook voor hem zorgen, maar dan moet hij wel in vrede leven met de mysterieuze natuurwezens uit het nabijgelegen veen. Daarna volgen we telkens een andere generatie, die ieder op hun manier hun stempel op de grond drukken, en die al dan niet goed kunnen omgaan met de andere wezens die in het bos huizen. Het boek eindigt vierhonderd jaar na Matts met een vrouw die de verlaten boerderij bezoekt met de urn van haar moeder onder haar arm. Zal zij hetzelfde doen als al haar voorvaderen voor haar, namelijk zorg dragen voor de familiegrond en de bijhorende boerderij?

De natuur en het christelijk geloof spelen een grote rol in het verhaal, maar komen soms ook met elkaar in conflict. De streek is sterk christelijk maar de landbouwers die het land bewerken brengen ook offers aan de bosnimfen en trollen die in het veen leven, omdat zij denken dat er meer in de bossen leeft dan zij kunnen zien. Het bijgeloof staat er naast het katholieke geloof. Zo is er een bewoner die jaagt op oehoes omdat zij de dood zouden aankondigen. Het hele boek is een ode aan de natuur, en toont hoe wij als mensen de natuur niet zomaar mogen gebruiken, maar er moeten mee samenwerken en er eerbied voor hebben, en dat is het mooie mystieke aspect van dit boek.

Elk tijdperk wordt ingeleid door een bijzondere tekst of gedicht, met daarrond prachtige pentekeningen van Sanna Mander, een illustratrice die geboren werd in Lapland, opgroeide in Stockholm en nu in Helsinki woont. Maria Turtschaninoff is een Finse schrijfster, haar eerste taal was Fins Zweeds, een taal waarnaar ook in het boek verwezen wordt, want het speelt zich af in het grensgebied tussen de twee landen. Ze studeerde menselijke ecologie en werkte na haar afstuderen als journaliste in Helsinki. Ze schreef eerder ook een YA-trilogie en fantasyromans.

Erfgrond is een boek waar ik heel erg van genoten heb, waarvoor ik ook de tijd genomen heb om het te lezen en alles goed te laten doordringen. Het is ook een boek waarvan ik me kan voorstellen dat ik het ooit nog eens opnieuw zal lezen. Een echte aanrader!