Een poëtische thriller

Met Oogst heeft de Engelse auteur Jim Crace een uitzonderlijk mooi werk geschreven, zowel naar vorm als naar inhoud.

Crace beschrijft hierin het leven in een agrarische samenleving gezien door de ogen van het hoofdpersonage Walter Thorsk. Deze blijft voor een groot gedeelte een buitenstaander, hij observeert, maar houdt zich afzijdig. Tussen het begin en het einde van het verhaal liggen slechts zeven dagen, maar op die korte tijd verandert het leven in het dorp op zeer ingrijpende wijze.

Het is als een parabel die in een poëtische taal is geschreven (ritmisch proza), een epos over het dorps- en boerenleven. Het is niet duidelijk in welke tijd het verhaal zich situeert en eigenlijk doet dat er ook niet toe. Wellicht speelt het zich af in de achttiende eeuw, maar het kan net zo goed in de huidige tijd, ergens in een afgelegen gebied zijn. De plot is tijdloos.

Xenofobie en sociale onrust zijn de centraal thema’s en zijn die niet van alle tijden?

De komst van drie vreemdelingen verstoort de rust en de dagorde in het dorp. Zij krijgen onmiddellijk de schuld van alles wat fout loopt, ook al is het duidelijk dat zij er niets of in elk geval toch niet veel mee te maken hebben. Wanneer er bovendien een nieuwe “meester” komt die – desnoods met geweld – fundamentele veranderingen wil doorvoeren, veroorzaakt dit heel wat opschudding. Vooral door de manier waarop deze worden opgelegd.

Op zeven dagen tijd wordt een hele dorpsgemeenschap uit elkaar getrokken. De auteur beschrijft weergaloos wat er speelt tussen de dorpelingen en buitenstaanders, tussen de dorpelingen onderling en tussen meesters en knechten.

Kleinmenselijke reacties hebben onomkeerbare gevolgen.

Een prachtig boek, dat bovendien subliem in het Nederlands werd vertaald door Regina Willemse.