Jean-Paul Haerynck
Leestip van Jean-Paul Haerynck
Lezen: letters, woorden, teksten, bundels, boeken. Lezen, lezen, lézen. Samen lezen, voorlezen, hardop lezen, in stilte lezen, begrijpend lezen, verplicht lezen, vertellen over lezen. Maar lézen. Proeven van taal. En van wat taal vermag. We zijn allemaal verantwoordelijk.' (Ruth Joos)

Ga dat zien! (In tijden van MeToo & Black Lives Matter)

7 juni 2021

Van Annelies Verbeke verschenen in 2019 drie toneelteksten gebundeld, twee stukken geschreven voor theatergezelschap Wunderbaum en één tekst in samenwerking met SKaGen en Octopus Kamerkoor.

De tekst “Almschi!” (2010) draagt als ondertitel “The best of Alma Mahler”: het is een reeks korte scènes uit haar ervaringen als vrouw, over haar muziekontwikkeling, entourage en relaties met mannen: hoe ze zich voor hen heeft weggecijferd, maar toch ook een grote zelfstandigheid toonde. We horen zowel de jonge als de oude, op haar leven terugkijkende Alma spreken en we maken alle beslissende ontmoetingen mee met Gustav Mahler en de grote kunstenaars in haar omgeving: Bauhaus-architect Walter Gropius, kunstenaar Oskar Kokoschka, schrijver Franz Werfel. En ook hoe het verlies van twee kinderen, de jodenhaat en de oorlogsomstandigheden inhakken op haar leven.

Ook “Rail Gourmet”, een kort stuk in samenwerking met Wunderbaum, ging al in 2010 in première. Daarin veronderstelt Verbeke hoe we het geluk kunnen vinden: door telkens weer onze eigen grenzen te verleggen, of door “ergens te blijven”; eigenlijk een afweging van leven in pieken en dalen (in het ‘momentum’) tegenover leren leven met een langer tijdsbesef en minder prikkels. En over de vraag of een “minder utopische” visie (met als gevolg minder teleurstellingen) ons dan meer geluk zou opleveren? Dit mocht geen louter filosofisch stuk worden, besefte de auteur: al wordt er soms wat geciteerd, toch heeft ze een boeiende vorm gevonden om die discussie aan te wakkeren, door te werken met telefoongesprekken en brieven.

Ga dat zien!
Topstuk in deze verzameling toneelteksten is zeker “Daar gaan we weer”, voor het eerst gespeeld in 2018 en een tekst heet van de naald in de context van de MeToo- en Black Lives Matter-beweging. Wie de kans gemist heeft om dit stuk in het theater te zien, krijgt met de gedrukte versie een herkansing.
De ondertitel geeft direct aan waarover het gaat en waarom dit stuk NU een must-read is: “White male privilege”, over de bevoorrechte positie van de blanke, hoogopgeleide West-Europeaan en zijn blinde geloof in zichzelf, met oogkleppen voor discriminatie (van gekleurde mensen, van vrouwen, gehandicapten, moslima’s, ‘tweederangsburgers’, …), buitenproportionele vertegenwoordiging van bepaalde groepen individuen in onze samenleving, een neoliberale (zeg maar ‘ongevoelige’), competitieve democratie.
Ook deze keer geen droog politiek-ideologisch stuk, maar een setting waar én over persoonlijke motieven en oorzaken én over het institutionele kader van de complexe hedendaagse samenleving wordt gepraat. Draaischijf voor de plot is een gecontesteerde tekening van een naakte zwarte vrouw als magazinecover, gemaakt door een blanke vrouw met een jeugd in een achterstandswijk, redactioneel goedgekeurd door een man die zich te kijk gezet voelt als een ‘dader’, en afgewezen door een (in het stuk quasi afwezige) medewerker met een “andere etnische achtergrond” (Marokkaans) en een blanke vrouw die recent met een Afrikaanse man een relatie aanging en daarvoor nu telkens een soort verantwoording van ‘hoe en waarom’ moet afleggen. Alles wordt uit de kast gehaald: tekenen van racisme, discriminatie, censuur, gender, vrouwenemancipatie, glazen plafond, slavernij, indoctrinatie, machtsmisbruik, buikgevoel, cliché typeringen van mannen en vrouwen, Amerikanen en Afrikanen, witten en zwarten. Daarmee schipperen we tussen allerlei complexen, historische en hedendaagse, en raken we ook eeuwige menselijke pijnpunten aan als selectieve blindheid en vergoelijking van on(t)menselijk(t)e systemen.
Alleen al om deze boeiende White male privilege-bevraging is “Daar gaan we weer” van Annelies Verbeke een toneeltekst die je moét lezen of gaan zien.

Synopsis

Drie theaterteksten van de Vlaamse schrijfster en theatermaakster Annelies Verbeke (1976), die alle gaan over het menselijk tekort; alle drie de stukken zijn inmiddels opgevoerd in het theater.

Jean-Paul Haerynck
Leestip van Jean-Paul Haerynck
Lezen: letters, woorden, teksten, bundels, boeken. Lezen, lezen, lézen. Samen lezen, voorlezen, hardop lezen, in stilte lezen, begrijpend lezen, verplicht lezen, vertellen over lezen. Maar lézen. Proeven van taal. En van wat taal vermag. We zijn allemaal verantwoordelijk.' (Ruth Joos)

Theaterteksten
Titel:
Theaterteksten
Auteur:
Annelies Verbeke
# pagina's:
212 p.
Uitgeverij:
De Geus
ISBN:
9789044542363
Materiaal:
Boek

Gerelateerde leestips