Complex maar boeiend verhaal ten tijde van de Spaanse revolutie

Land van echo’s is een historische roman die zich afspeelt in Spanje tijdens het Interbellum.

Het boek begint met de ontmoeting tussen de Nederlander Herman Kruijssen, die in de Eerste Wereldoorlog voor de Duitsers vocht, en de Spanjaard Vicente Urias. Ze worden vrienden en Herman koopt een leegstaand landgoed waar hij zich vestigt.

De politieke context:
Kort nadat Herman zich in Spanje heeft gesetteld, begint de Spaanse burgeroorlog, het wreedste conflict uit de Spaanse geschiedenis. De strijd gaat tussen het goed georganiseerde leger van de nationalist Franco die gesteund wordt door Mussolini en Hitler, en de Republikeinse regering die gesteund wordt door Stalin. In 1931 wordt in Spanje de republiek uitgeroepen door een revolutionair comité. De Spaanse koning slaat op de vlucht. Al snel ontstaan er grote tegenstellingen tussen links en rechts en het duurt niet lang of die tegenstellingen monden uit in een bloedige burgeroorlog. In januari 1939 wordt de strijd ten gunste van de nationalisten beslecht door de val van Barcelona. De republikeinse weerstand stort in. Grote zuiveringen volgen. Duizenden mannen die in de Republikeinse legers hebben gevochten, worden in de daaropvolgende jaren geëxecuteerd.

De roman:
Herman wil in principe niets met politiek te maken hebben, maar als buitenlander loopt hij in het vizier, vooral omdat hij gezinnen in zijn ‘Alqueria’ laat wonen die voor hem werken in de wijnvelden en olijfgaarden of in de zoutwinning, bedrijven die hij samen met Vicente runt. Hij vergoedt de mensen die voor hem werken eerlijk, terwijl de werknemers van andere grootgrondbezitters onderbetaald zijn en armoede lijden. Herman gaat door het vuur voor ‘zijn’ mensen en moet soms moeilijke keuzes maken. Ook in de liefde zit het hem niet altijd mee.

De lotgevallen van Herman, zijn familie, zijn huisgenoten en vrienden worden verteld in het licht van de politieke gebeurtenissen. Het duurt misschien even om in het verhaal te komen, het duurt ook even om de vele personages bij naam te kennen, de politieke figuren van elkaar te onderscheiden … maar uiteindelijk leest het verhaal heel vlot.

Het is geen verhaal van rozengeur en maneschijn, niet iedereen leeft nog lang en gelukkig. Net als in het echte leven.

Voor mij persoonlijk is de verhaallijn van de Spaanse burgeroorlog het interessantst. De andere verhaallijnen worden in het lang en het breed uitgesponnen, wat naar overdaad neigt – vooral bij de dagboekpassages. Maar anderzijds bieden de prachtige beschrijvingen van natuur en erfgoed, de poëtische evocaties, de interacties tussen de personages en zelfs de bloedige passages een extra toets, een lyrische stijl.